بیش فعالی و بی قراری مداوم باعث ایجاد مشکلات زیادی برای کودکان در خانه و مدرسه می شود. نحوه برخورد با دانش آموز بیش فعال بسیار مسئله مهمی است . کودکان بیش فعال در مدرسه بیشتر از سایر دانش آموزان به توجه ومراقبت وتمرین نیاز دارند. رفتارمعلم با کودک بیش فعال می تواند تعیین کند که او یک دانش آموز باسواد شود یا یک کودک فراری از مدرسه . شناخت دانش آموزان بیش فعال اصلا کار سختی نیست.اما آموزش کودکان بیش فعال و کم توجه می تواند بسیار سخت باشد. آیا شما نیز در کلاس درس خود دانش آموز بیش فعالی دارید؟ آیا به عنوان یک معلم دلسوز نمی دانید چگونه با دانش آموزان بیش فعال باید رفتارکرد؟
آموزش به کودکان بیش فعال در مدرسه ممکن است سخت و گاهی خسته کننده باشد. اماغیر ممکن و نشدنی نیست . مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه به بررسی مشکلات تحصیلی کودکان بیش فعال پرداخته و نحوه برخوردها دانش آموز کم توجه یا بیش فعال را مورد بررسی قرار داده اند.اگر به دنبال ویژگی دانش آموزان بیش فعال هستید و میخواهید نحوه برخورد معلم با دانش آموز بیش فعال را یاد بگیرید.پس مطالعه این مقاله جامع و تخصصی را از دست ندهید.
بیش فعالی دانش آموزان در مدرسه
شناسایی دانش آموز بیش فعال کارسختی نیست.این گونه کودکان دائما درحال حرکت هستند.از کاری به کار دیگر می پرند و به ندرت کاری را کامل و درست انجام می دهند. حتی اگراز روی صندلی نشسته باشد،بی قراری میکند و دائم تکان میخورد. دانش آموزان بیش فعال نشانه ها و عالئم مختلفی را از خود نشان می دهند که می تواند برای معلمان، سایر دانش آموزان وحتی خودشان آزاردهنده باشد.در موارد شدید،این نوع رفتار را اختلال نقص توجه و بیش فعالی می نامند.این گونه دانش آموزان را می توان در همه جا یافت،به جز برروی صندلی خودشان!
در واقع، آموزش به دانش آموز کم توجه و بیش فعال می تواند یکی از چالش بر انگیزترین مشکالت مدیریتی باشد که معلمان با آن مواجه هستند.او می تواند صبر و آرامش معلم را به خشم و عصبانیت تبدیل کند،مخصوصا هنگامی که مشکلاتی را در تدریس معلم و توانایی یادگیری دانش آموزان دیگر ایجاد می کند.
ویژگی های کودکان و دانش آموزان بیش فعال
به طور کلی بیش فعالی در کودکی ونوجوان تشخیص داده می شود. بیش فعالی می تواند زندگی افراد رامختل کرده و مشکلات زیادی رادر تحصیل،برقراری ارتباط اجتماعی، کار و…برای افراد ایجاد کند. علائم و نشانه های بیش فعالی درکودکان با بزرگسالان متفاوت هستند. در این قسمت علائمی که نشان می دهد یک دانش آموز،بیش فعال و کم توجه بوده را برای شما عزیزان نگارش کرده ایم.
مهم ترین و رایج ترین ویژگی های دانش آموزان بیش فعال عبارتند از:
- نیاز مداوم به حرکت یا دویدن مکرر در اطراف و دوری از یکجا نشینی
- توجه کم هنگام انجام دادن تکالیف مدرسه یا بازی با دوستان
- مشکل تمرکز کردن برروی فعالیت ها وبه راحتی پرت شدن حواس دانش آموز
- درگیر فعالیت های با صدای بلند می شوند
- داشتن مشکل در تمام کردن کارها به صورت صحیح، به خصوص تکالیف مدرسه
- اشتباهات مکرر در حین انجام کار
- مشکل در توجه و سازماندهی
- زیاده روی در صحبت کردن و قطع حرف دیگران
- افزایش نا امیدی و حساسیت عاطفی
- نحوه برخورد و رفتار معلم با دانش آموزان بیش فعال
1 – زمان استراحت یا زمان بازی را دریغ نکنید
دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی برای تخلیه انرژی اضافی خود،نیازبه فعالیت های بدنی دارند.هرگز از تنبیه استفاده نکنید می توانید یک تنبیه جایگزین این کار کنید که باعث شود انرژی اضافی دانش آموز تخلیه شود.پاک کردن تخته سیاه، دویدن در حیاط مدرسه…..
2 – کودک را با یک دوست همراه کنید
یک دوست خوب همراه کنید. برای انجام تکالیف کالسی، نقاشی کشیدن و بازی کردن با یکدیگر همراه باشند.این کار به دانش آموزان زمان استراحت و فرصتی برای حرکت کردن و تخلیه انرژی می دهد. و به آن ها حس،مفید بودن بدهد.زمانی که با یک نفر دوست میشود و ارتباط میگیرد سعی می کند مثل او رفتارمیکند. سعی میکند دوست خود را الگو قرار دهد و رفتار های خود را کنترل کند.
3 – اجازه بدید گاهی بایستد
نمیتواند تمام کلاس روی صندلی بنشیند پس به او اجازه بدید گاهی اوقات بایستد و ایستاده به درس هایش گوش دهد یا تکالیفش را انجام دهد.
4 – از توپ استرس استفاده کنید
از توپ یا سایراسباب بازی های بی صدا استفاده کنید. اسباب بازی های بی صدا درجیب یا کنار کودک بیش فعال قرار دهید. زمانی که از کلاس خسته میشود به توپ ضربه بزند یا آن را در دست خود فشار دهد.این کار باعث میشود انرژی اضافی خود را کاهش دهد.
5 – آموزش عملی را افزایش دهید
شما نباید انتظار داشته باشید که دانش آموز بیش فعال در مدت طولانی پشت میزخود بنشینند و با دقت به درس ها گوش دهند . این کار به شدت سخت و غیر ممکن است. انجام دادن و عمل کردن بهتر ازگوش دادن ونشستن است.گاهی کلاس درس رو به حیاط مدرسه ببرید یا ازبازی های فیزیکی برای درک بهتر دروس استفاده کنید. منظور از اینکه بخواهید نقاشی بکشد یا تصویر مربوط را رنگ آمیزی کند.
6 – توجه به جزئیات را در دانش آموز تقویت کنید
این دانش آموز بیش فعال یا اختلال کمبود توجه در کارها دارد و عجله میکند،از او بخواهید قبل از تحویل تکالیف آن را بررسی کند . حتی گاهی بعد از درست انجام دادن تکالیف ،پاداش تعیین کنید. حتی تقسیم کردن وظایف به قطعات کوچکتر و بخش های کوتاه تر می تواند به موقعیت و شرایط دانش آموز کمک کند.
7 – به دانش آموز شانس دوم دهید
هنگام نمره دهی به کار دانش آموز بیش فعال،اشتباهات او را عالمت گذاری کنید و به آنها اجازه دهید تا شانس دومی برای تصحیح اشتباهات خود داشته باشند.البته نباید به عادت تبدیل شود.
8 – مقایسه ممنوع
هرگز این دانش آموز با سایر همکلاسی هاش مقایسه نکنید.از قبیل او بهتر از تو تکالیفش را انجام داده است.تو مثل بقیه دوستانت نمی‌توانی درس بخوانی.
همه ساکت هستند تو اذیت میکنی و…هرگز استفاده نکنید.مسلما رفتار و عملکرد این بچه ها دست خودشون نیست و نمی‌توانند کنترل کنند.پس اورا بخاطر کاری که قادر به کنترل آن نیست سرزنش نکنید.این کار باعث ناراحتی و بیزاری از خود و مدرسه میشود.
9 – به آنها بیاموزید که چگونه آرام شوند
ذهن آگاهی و کنترل مدیریت ذهن با انجام ورزش هایی مانند یوگا،مدیتیشن و… می‌تواند دانش آموزان کم توجه را آرام کند.از هر روشی برای تخلیه انرژی و آرام شدن و متمرکز کردن ذهن دانش آموزان استفاده کنید.می توانید از مشاوره خانواده کمک بگیرید.
10 – به آنها اجازه دهید حرکت کنند
طولانی مدت پشت میز کار برای آنها عذاب آور است.این دانش آموزان یادگیرنده حرکتی هستند.میتوانید از این موضوع استفاده کنید و از دانش آموز برای تدریس کمک بگیرید .دانش آموز بیش فعال وقتی از طریق بازی آموزش می‌بیند بهتر بخاطر میسپارد.
11 – پاداش و جایزه دادن را فراموش نکنید
دانش آموزان خود رابرای تحصیل و یادگیری دروس تشویق کنید.پاداش ها نتایج فوری ومثبتی دارند و کمک میکند تا تمام تلاش خود را برای انجام تکالیف به صورت صحیح به کار گیرد.حتی اگر فقط برای یک کلاس باشد، آنها رابه خاطر موفقیت های خود تحسین کنید.
12 – زمان برای استراحت در نظر گرفته شود
در مدرسه و بین تکالیف و در طول دوره های تدریس طولانی که باعث نشستن زیاد بر روی صندلی شده است،زمان استراحت ایجاد کنید.در نظر بگیرید که به دانش آموز اجازه دهید راه برود و آزمایشات کششی استفاده کنید.شما میتوانید از او بخواهید به دفتر برود و برای شما چیزی بیاورد.راه رفتن باعث کاهش انرژی اضافی در دانش آموز میشود.
نتیجه گیری
کودکان بیش فعال مانند سایر کودکان از استعداد ها و توانمندی های خاص برخوردارند.والدین نباید تصور کنند که ابتلا به این اختلال مانع بروز استعداد های آنان می شود بلکه باید زمینه رابه گونه ای فراهم کنند که کودک بتواند توانایی و استعداد های خودرا شکوفا کند و در سایر زمینه ها مانند هنری،ورزشی و فنی موفق گردد.